بررسی تاثیر بافت خاک و تراکم بر خصوصیات بنه و عملکرد گل زعفران
به منظور بررسی اثر بافت خاک و تراکم بر عملکرد گل و بنه زعفران، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. نتایج نشان داد که تعداد و وزن خشک بنه زعفران به طور معنی‌داری تحت تاثیر نوع بافت خاک قرار گرفت. همبستگی منفی معنی‌داری بین درصد رس خاک با تعداد و وزن خشک بنه، تعداد گل و عملکرد گل و کلاله زعفران مشاهده شد، به طوری که با افزایش درصد رس، پارامترهای مورد بررسی، روند کاهشی غیر خطی نشان داد.
زعفران زراعی، گیاهی علفی و پایا از تیره زنبق بوده که در بین محصولات صادراتی ایران از جایگاه خاصی برخوردار می‌باشد. عوامل زیادی مانند بافت خاک، زمان کشت بنه‌ها، آبیاری، نوع تغذیه، اقلیم، تراکم، و عمق کاشت در کمیت و کیفیت بنه و محصول اقتصادی نقش بسزایی دارند. در بررسی اثر تراکم کاشت بر تعداد و وزن پیازهای لاله بیان شد که با افزایش تراکم کاشت، تعداد گل پیازهای تولیدی کاهش یافت. آزمایشی که به منظور بررسی اثر تراکم بوته بر عملکرد زعفران انجام شد، دریافتند که با افزایش تراکم کاشت، عملکرد به طور معنی‌داری افزایش یافت و تراکم ۵۰ بوته در متر مربع را توصیه نمودند، اغلب پژوهش‌های انجام یافته در ایران نیز، تراکم ۵۰ بوته در متر مربع را برای دستیابی به بیشترین عملکرد زعفران در کشت ردیفی توصیه نمودند.
خصوصیات فیزیکی خاک، به دلیل نقش مهمی که در حمایت از رشد گیاه دارند، حائز اهمیت می‌باشند. این خصوصیات، تعیین کننده چگونگی اثر متقابل گیاه با خاک، جذب آب و مواد غذایی، نفوذ ریشه‌ها، دمای خاک و فعالیت میکروارگانیسم‌ها می‌باشند. از میان خصوصیات فیزیکی خاک، بافت خاک بر ویژگی‌های مهمی نظیر رشد گیاه، توسعه ریشه‌ها به ویزه در گیاهان پیازی و نفوذ و نگهداری آب در خاک تاثیر بسزایی دارند. علی‌رغم محدود شدن زراعت زعفران به نقاط خاصی از جهان، در بسیاری از خاک‌های زراعی موجود قابلیت تولید دارد. خاک‌هایی با ساختمان متوسط و کمابیش با نفوذپذیری خوب، هترین خاک برای کشت و کار زعفران محسوب می‌شود. طبق مطالعات قبلی خاک های سبک، غنی از مواد آلی، عمیق و با زهکشی مناسب به طور قابل ملاحظه‌ای برای کشت زعفران مناسب می‌باشند. و همچنین بافت خاک رسی مناسب برای زعفران می‌باشد.
طی یک آزمایش گلخانه‌ای به منظور بررسی اثر سه تیمار خاک + شن، خاک + شن + کود دامی، خاک + شن + دو لایه کود دامی در زیر و روی بنه‌های زعفران بر عملکرد زعفران دریافتند که تیمار خاک + شن + دو لایه کود دامی در زیر و روی بنه‌های زعفران، بیشترین اثر را بر افزایش عملکرد گل و کلاله زعفران داشت. از آنجا که اندازه بنه در عملکرد نهایی گل و کلاله زعفران تاثیر بسزایی دارد، بررسی عواملی که در افزایش عملکرد بنه زعفران اثر دارند، ضروری است. از جمله این عوامل موثر می‌توان به عوامل خاکی و زراعی نظیر بافت خاک و تراکم بنه برعملکرد گل و بنه‌های زعفران بود.
نتایج این تحقیق نشان داد که بافت خاک به تنهایی و در تلفیق با تراکم‌های مختلف، عملکرد بنه و گل زعفران را تحت تاثیر قرار داد، به طوری که با افزایش درصد رس خاک، تعداد و وزن خشک بنه، تعدادگل و عملکرد گل و کلاله زعفران، روند کاهشی نشان داد. همچنین در هر دوسال آزمایش، تراکم گیاهی بر تعداد گل و وزن خشک گل و کلاله تاثیر معنی‌داری نداشت.
ویرایش شده توسط مجموعه زعفران صباغ زاده
عنوان نشریه: بوم شناسی کشاورزی
اطلاعات شماره: جلد ۶، شماره ۳، پاییز ۱۳۹۳، ص. ۴۶۶-۴۵۳
ارسال پیام